ABD yönetiminin attığı adımların ekonomi ve ticaret alanında oluşturduğu riskler varlığını korurken, Fed’in gelecek dönemde daha güvercin bir tutum sergileyeceğine dair kuvvetlenen öngörüler piyasalarda risk iştahını artırıyor.
ABD’de iş gücü piyasasına ilişkin hafta boyunca açıklanan veriler yatırımcılar tarafından değerlendirilirken, para piyasalarında Fed’in faiz indirim beklentilerine yönelik fiyatlamalardaki değişim dikkati çekiyor.
Geçen hafta açıklanan istihdam verilerine göre JOLTS açık iş sayısı temmuzda 7 milyon 181 bine gerileyerek piyasa beklentilerinin altında gerçekleşti. Ülkede açık iş sayısı, Eylül 2024’ten bu yana en düşük seviyesini kaydetti. ABD’de özel sektör istihdamı ise ağustosta 54 bin kişi ile piyasa beklentilerinin altında arttı.
Ülkede ilk kez işsizlik maaşı başvurusunda bulunanların sayısı da 30 Ağustos ile biten haftada 237 bine yükselerek piyasa beklentilerinin üzerinde gerçekleşti.
Hafta boyunca piyasaların odağında olan tarım dışı istihdam verisi ağustosta 22 bin kişi artarak beklentilerin altında gerçekleşirken, işsizlik oranı yüzde 4,3 ile Ekim 2021’den bu yana en yüksek seviyeye çıktı.
Geçen hafta açıklanan istihdam verileri iş gücü piyasasında soğumaya işaret ederken, Fed’in yol haritasına yönelik netliğin artması için bu hafta açıklanacak enflasyon verileri yakından takip edilecek.
İstihdam verileri sonrası Fed’in yıl sonuna kadar beklenenden daha fazla gevşeyebileceği ihtimali arttı.
Fed’in bu ay 25 baz puanlık faiz indirimine gideceğine kesin gözüyle bakılırken bankanın 50 baz puanlık faiz indirimine gitme ihtimali de fiyatlamalara dahil oldu. Para piyasalarında Fed’in bu yıl toplamda 75 baz puan faiz indirimine gideceği fiyatlanıyor.
Altın rekor kırdı, petrol geriledi
ABD’de iş gücü piyasasındaki soğuma sinyallerinin Fed’in yıl sonuna kadar beklenenden daha fazla gevşeyebileceği ihtimalini artırması altın tarafında da etkili olurken, haftanın son işlem gününde altın rekor seviyesini 3 bin 600 dolara çıkardı.
Altının ons fiyatı artan faiz indirimi beklentilerinden bulduğu destekle geçen hafta yüzde 4 artışla 3 bin 587 dolardan kapandı. Altına alternatif bir yatırım aracı olarak öne çıkan gümüşün ons fiyatı da yüzde 3,2 yükselişle 41 dolara çıktı.
Brent petrolün varili ise yüzde 2,9 değer kaybıyla 65,5 dolara gerileyerek haftayı tamamladı.
Bu gelişmelerin ışığında ABD tahvil piyasalarında geçen hafta alıcılı seyir hakim olurken, ABD’nin 10 yıllık tahvil faizi haftalık bazda haftayı 14 baz puan düşüşle yüzde 4,09 seviyesinde tamamladı. Dolar endeksi ise haftayı yatay seyirle 97,8 seviyesinden kapattı.
ABD borsalarında karışık seyir
New York borsasında geçen hafta karışık bir seyir öne çıktı. Haftalık bazda New York borsasında S&P 500 yüzde 0,33 ve Nasdaq endeksi yüzde 1,14 değer kazanırken, Dow Jones endeksi yüzde 0,32 değer kaybetti.
Haftanın son işlem gününde yarı iletken üreticisi Broadcom’un hisseleri, finansal sonuçlarının üç aylık dönemde beklentileri aşması sonrası yüzde 9,4 değer kazandı.
ABD’li elektrikli otomobil üreticisi Tesla’nın hisseleri de şirketin yönetim kurulunun performans hedeflerine ulaşması şartıyla Üst Yöneticisi (CEO) Elon Musk’a yaklaşık 1 trilyon dolar değerinde bir ödeme paketi teklif etmesi sonrası yüzde 3,6 yükseldi.
ABD’li çip üreticilerinden Nvidia ve AMD’nin hisseleri ise ABD Başkanı Donald Trump’ın üretim merkezlerini ABD’ye taşımayan şirketlerin yarı iletken ithalatlarına yakın zamanda “hatırı sayılır” tarife uygulayacağını açıklaması sonrası sırasıyla 2,7 ve yüzde 6,6 değer kaybetti.
8 Eylül ile başlayacak haftada çarşamba üretici enflasyonu ve federal bütçe dengesi, perşembe tüketici enflasyonu ve haftalık işsizlik maaşı başvuruları, cuma Michigan Üniversitesi tüketici güven endeksi verileri takip edilecek.
Avrupa ve Asya piyasalarında merkez bankaları odakta
Avrupa borsaları geçen hafta İngiltere hariç negatif seyrederken, gelecek hafta Avrupa Merkez Bankasının (ECB) faiz kararı ve ECB Başkanı Christine Lagarde’ın sözle yönlendirmeleri yatırımcıların odağında bulunuyor.
Para piyasalarındaki fiyatlamalarda ECB’nin gelecek hafta üç temel politika faizini sabit tutacağına kesin gözüyle bakılırken, Lagarde’ın başta bölgedeki ekonomik aktiviteye yönelik olmak üzere sözle yönlendirmelerinin piyasaların yönü üzerinde etkili olması bekleniyor.
Jeopolitik tarafta ise bölgede Rusya-Ukrayna Savaşı barış sürecine yönelik gelişmeler de yakından takip ediliyor. Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Gönüllüler Koalisyonundan 26 ülkenin ateşkes kapsamında Ukrayna’ya güvence güçleri konuşlandırma taahhüdünde bulunduğunu duyurdu.
Fransa ve İngiltere’nin eş başkanlığında hibrit formatta gerçekleşen Gönüllüler Koalisyonu Liderler Zirvesi’ne ev sahipliği yapan Macron, toplantının ardından Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy ve ABD Başkanı Donald Trump ile telefonda görüştü. Macron, ABD, Ukrayna, Avrupa ülkeleri ve Gönüllüler Koalisyonu üyelerinin Rusya-Ukrayna Savaşı’nda barışın tarafı olduğunu belirtti.
“Gönüllüler Koalisyonu” toplantısına Beyaz Saray’daki ofisinden katılan ABD Başkanı Trump, Avrupalı liderlerden Rusya’dan petrol satın almamaları çağrısında bulunarak, Rusya’nın bir yıl içinde AB’ye yaptığı yakıt satışından 1,1 milyar avro elde ettiğini hatırlattı.
Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskiy ise zirve sonrası Macron ile düzenlenen ortak basın toplantısında açıklamalarda bulunarak, Avrupa Birliği (AB) üyeliğinin ülkesi için olmazsa olmaz olduğunu, bunun ekonomik güvenliğin yanı sıra siyasi ve jeopolitik güvence anlamına geldiğini kaydetti.
Geçen hafta İngiltere’de FTSE 100 endeksi yüzde 0,23 değer kazanırken, Fransa’da CAC 40 endeksi yüzde 0,38, İtalya’da MIB 30 endeksi yüzde 1,39 ve Almanya’da DAX endeksi yüzde 1,28 değer kaybetti.
Gelecek haftanın veri takviminde pazartesi Almanya’da sanayi üretimi ve dış ticaret dengesi, perşembe ECB’nin faiz kararı ve Lagarde’ın basın toplantısı, cuma Almanya’da enflasyon ve İngiltere’de sanayi üretimi verileri yer alıyor.
Asya borsaları geçen hafta Çin hariç alış ağırlıklı seyrederken, geçen hafta Trump, ABD-Japonya Ticaret Anlaşması’nı resmi olarak yürürlüğe koyan kararnameye imza attı.
Anlaşma kapsamında, ABD’ye giren neredeyse tüm Japon ürünlerine yüzde 15 oranında temel gümrük vergisi uygulanacak. Otomobiller, otomobil parçaları, havacılık ürünleri, jenerik ilaçlar ve doğal kaynaklar için sektörlere özgü düzenlemeler olacak.
Japonya, ABD’den pirinç alımlarını yüzde 75 artıracak. ABD’de üretilen ve güvenlik sertifikalı araçlar ek test olmadan satışa kabul edilecek. Japonya, ABD’den ticari uçak ve savunma ekipmanı satın alacak.
Analistler, söz konusu anlaşmanın yalnızca iki ülkeyle sınırlı kalmayabileceği, diğer Asya ülkelerine de yayılabileceği yönünde beklentilerin öne çıktığını, bunun da bölge piyasalarındaki iyimserliği desteklediğini ifade etti.
Çin tarafında ise hükümetin kredili işlemlere yönelik düzenlemeler yapacağı beklentisi Çin pay piyasalarında etkili oldu. Çin hükümetinin kredili işlem hacmini azaltmak için piyasalarda bazı düzenlemelere gideceğine yönelik haberler ülkede risk iştahının azalmasında etkili olurken konuya ilişkin haber akışı, yatırımcıların odağında bulunuyor.
Gelecek hafta pazartesi Japonya’da büyüme, Çin’de dış ticaret dengesi, salı Japonya’da makine siparişleri, çarşamba Çin’de üretici enflasyonu, perşembe Japonya’da üretici enflasyonu ve cuma Japonya’da sanayi üretimi ve kapasite kullanım oranı açıklanacak.
Söz konusu gelişmelerle haftalık bazda Çin’de Şanghay bileşik endeksi yüzde 1,18 değer kaybederken, Hong Kong’da Hang Seng endeksi yüzde 1,36, Güney Kore’de Kospi endeksi yüzde 0,60 ve Japonya’da Nikkei 225 endeksi yüzde 0,70 değer kazandı.
Yurt içi piyasalar TCMB kararına odaklandı
Yurt içinde geçen hafta satış ağırlıklı seyir öne çıkarken BIST 100 endeksi yüzde 4,95 düşüşle 10.729,49 puandan kapandı. Gelecek hafta açıklanacak Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasının (TCMB) faiz kararı ve temmuz ayına ilişkin ödemeler dengesi verileri yatırımcıların odağına yerleşti.
AA Finans’ın beklenti anketine katılan ekonomistler, eylül ayında TCMB’nin politika faizini 200 baz puan indirerek yüzde 41’e çekmesini bekliyor.
26 ekonomistin katılımıyla sonuçlanan beklenti anketine katılan ekonomistlerin 18’i politika faizinde 200 baz puan, 3’ü 250 baz puan ve 5’i 300 baz puan indirim yapılacağını tahmin etti. Ekonomistlerin yıl sonu politika faizi beklentilerinin medyanı ise yüzde 36,5 oldu. Temmuz ayında yapılan Para Politikası Kurulu (PPK) toplantısında, politika faizi 300 baz puan indirilerek yüzde 43’e çekilmişti.
Dolar/TL, haftayı önceki haftalık kapanışın yüzde 0,3 üzerinde 41,2390’dan tamamladı.
Gelecek hafta yurt içinde çarşamba günü sanayi üretimi, perşembe günü TCMB’nin faiz kararı ve haftalık para ve banka istatistikleri, cuma ödemeler dengesi ve TCMB piyasa katılımcıları anketi verileri takip edilecek.
